Εκμάθηση αγγλικών: από το παρελθόν στο παρόν

Η εκμάθηση αγγλικών, όπως και όλων των γλωσσών, έχει περάσει από πολλά στάδια. Πολλαπλά μοντέλα θεωριών και πρακτικών πέρασαν από την προσπάθεια για σωστή εκμάθηση αγγλικών ανά τους αιώνες, με τις περισσότερες αλλαγές να λαμβάνουν χώρα τον 20ο αιώνα. Όποιος υπήρξε μαθητής τις τελευταίες δεκαετίες δεν μπορεί παρά να εκπλαγεί με το πόσο ριζικά έχει αλλάξει η εκμάθηση αγγλικών στο σύνολό της.

Στο μακρινό παρελθόν (17ο-19ο αιώνα) αλλά και στο πιο πρόσφατο (20ο αιώνα), το βασικό στοιχείο στην εκμάθηση αγγλικών ήταν η διδαχή των γραμματικών κανόνων, με κύριο εργαλείο τη μετάφραση. Η διδασκαλία ήταν βασισμένη στην απομνημόνευση λέξεων ή γραμματικών δομών και φυσικά στη μετάφρασή τους στη μητρική γλώσσα του μαθητευόμενου. Όπως είναι φυσικό, αυτή η μέθοδος δεν συνέβαλε καθόλου στην βελτίωση της επικοινωνιακής ικανότητας των μαθητών στη χρήση της γλώσσας. Δεν ήταν παρά μια ατέλειωτη λίστα από κανόνες, ουσιαστικά, επίθετα, προθέσεις χωρίς να δίνεται η παραμικρή σημασία στην χρήση τους σε ρεαλιστικό context (κοινωνικό πλαίσιο), υποβιβάζοντας τις πραγματικές ανάγκες των μαθητών.

Ευτυχώς, με το πέρασμα των δεκαετιών, τα πράγματα άλλαξαν. Ο Chomsky καθώς και άλλοι γλωσσολόγοι έστρεψαν την προσοχή όλου του εκπαιδευτικού κόσμου στις βαθύτερες δομές της γλώσσας και στην διαπροσωπική φύση της εκμάθησης. Έτσι, δόθηκε έμφαση στον προφορικό διαδραστικό χαρακτήρα του μαθήματος, με αυθόρμητη χρήση της γλώσσας, καθόλου μετάφραση και λιγότερη ανάλυση γραμματικών και συντακτικών κανόνων. Η εκμάθηση αγγλικών δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Αυτή η επικοινωνιακή προσέγγιση έφερε ως αποτέλεσμα ένα πιο χαλαρό περιβάλλον στην τάξη, με τους μαθητές να νιώθουν ότι ενθαρρύνονται να μιλούν αγγλικά. Και αυτή ακριβώς η πρακτική είναι το κίνητρο για μελέτη, αυτοπεποίθηση και γνώση. Στην εκμάθηση αγγλικών αυτό φαίνεται μέσα από το πώς διδάσκονται πλέον η γραμματική, το συντακτικό και το λεξιλόγιο: μέσω collocations και set phrases, συνδυασμούς λέξεων που χρησιμοποιούνται καθημερινά και βοηθούν σημαντικά στην απομνημόνευση σε σχέση με μεμονωμένες λέξεις ή κανόνες.

Η εκμάθηση αγγλικών σήμερα έχει ως κυρίαρχο στοιχείο την γλωσσική εμβύθιση (immersion) με βασικό πυλώνα της την ανάγκη του μαθητή για γλωσσική αυτονομία και ευκολότερη επικοινωνία σε τομείς όπως το εμπόριο, ο τουρισμός, η εκπαίδευση. Σε αυτό συνέβαλε σημαντικά και η τεχνολογία. Αμέτρητες πλατφόρμες, εφαρμογές και υλικό στο διαδίκτυο αύξησαν την ευκολία να ερχόμαστε σε επαφή με τη χρήση της γλώσσας στην πιο αυθεντική της μορφή, είτε είναι γραπτό ή οπτικοακουστικό υλικό. Οι διαδραστικοί πίνακες και τα e-books μπήκαν στις τάξεις και η εκμάθηση αγγλικών έγινε πλέον και διασκεδαστική εκτός από πιο αποτελεσματική.

Οι αλλαγές στην εκμάθηση αγγλικών όλα αυτά τα χρόνια μας βοήθησαν να θυμηθούμε όμως το πιο σημαντικό. Ότι ο ρόλος του δασκάλου δεν είναι αυτός του αλάνθαστου μεταφορέα στείρων γνώσεων αλλά του συμβούλου και καθοδηγητή. Το κέντρο της μάθησης είναι ο μαθητής. Και κάπως έτσι η εκμάθηση αγγλικών στον Εκπαιδευτικό όμιλο ΓΡΑΨΑ έγινε πλέον χαρά.